«Өйлиниш той кечилиги» – салтанаттуу үйлөнүү той негизинен жаштарга багытталган. Ал ыр-бий жана шаңдуу маанай менен коштолот. Азыркы учурда ал көбүнчө тойканаларда өткөрүлөт. Үйлөөнү тойго кыз менен жигиттин жакындары тең катышат, бирок негизги уюштуруучулар күйөө тараптын туугандары болот.
Той үч бөлүктөн турат, алардын ортосунда тыныгуулар болот. Кеченин эң маанилүү учуру – жаш жубайлардын бийи, анда көптөгөн «өрүм» – белек ырымдоо жөрөлгөлөрү жасалат. Бүгүнкү күндө «өйлиниш тойи» кеңири өткөрүлүп, улам сайын жаңы көрүнүштөр менен байып бара жатат.
Аймак
Кыргызстандын уйгур коомдоштугу жашаган бардык аймактарында. Айрыкча Бишкек шаарында жана анын айланасында, Чүй облусунун Ысык-Ата жана Аламүдүн райондорунда; Ош облусунун Кара-Суу районунда; Ысык-Көл облусунун Каракол шаарында, ошондой эле Баткен жана Жалал-Абад облустарынын айрым жерлеринде кездешет
Абалы
Жандуу, кеңири кездешет
Коомдоштук
- Кыргызстандын бардык аймактарында жашаган уйгур коомдоштугу
- Салттуу билим ээлери
- Уйгур коомдоштугунун диний жана маданий ишмерлери
Коргоо иштери
- Күнүмдүк турмушта улуу муундан жаш муунга тарбия берүү ирээтинде жана тажрыйба бөлүшүү жолу менен сакталып келет.
- 1989-жылы негизделген «Иттипак» коомдук бирикмеси уйгур маданий мурасын сактоо боюнча жигердүү иш жүргүзүп келет. Маданий мурастар боюнча маалымат жана тиешелүү иш-чаралар ошол эле аталыштагы гезитте маал-маалы менен жарыкка чыгып турат.
Адабият/Шилтеме
- Асанканов, А. Кыргызстандагы уйгурлар. – Бишкек, 2014.
- Зульпикар, М. Уйгурлардын ырым-жырымдары жана салттары. – Алматы: Мир, 2010.
- Халипаева, И. А. Кумыктар менен уйгурлардын үйлөнүү тойлору: ырым-жырымдык жана мифологиялык аспект // Түрк дүйнөсүнүн жарчысы. – 2015. – № 1(8). – Б. 10–15.