/ Дунган (хуэйзў/хуэйцзу) элинин бейзаттык маданий мурасы / Каада-салт, ырым-жөрөлгө жана майрамдар
Щё Эрди / Орозо айт

«Щё Эрди» – үч күн бою белгиленчү Орозо айт майрамы. Орозо бүткөн соң мечитте айт намаз окулат. Андан кийин эркектер көрүстөнгө барып, бул дүйнөдөн өткөн урук-туугандары үчүн куран окушат. Ошондон соң, адатта, үй-бүлөнүн башчысы туугандарын, жакындарын кыдырып чыгат. Үйдө болсо аялы же үйдөгү бир эркек калып, конокторду тосот. Ар бир үйдө дасторкон жайылып, майда даамдар жана таттуу-тарапалар коюлат. Кирген конок биринчи кезекте куран окуп, анан даам оозтийет. Чайдан кийин жеңил тамак жеп, соңунан ысык тамак тартылат. Бирок кыдыра турган урук-туугандын саны көп болгондуктан, айттаганда аз-маз гана даамданышат.

Бул майрамда балдар айыл аралап, каалаган үйгө кирип чыгып айтташат. Куранды билгендер дуба кылышат, билбегендер үй ээси менен жөн саламдашышат. Балдарга белек-бечкек, таттуу-тарапа таратылат, өзгөчө куран окуп бергендерди сыйлашат. Майрамдын биринчи күнү эң шаңдуу өтөт. Калган күндөрү болсо эл биринчи күнү кирбей калган үйлөргө барышат же башка айылдарга тууган-туушкандарына, досторуна барып куттукташып, жүз көрүшөт.

Аймак

Чүй облусунун Искра, Кеңбулун, Хун Чи, Дмитриевка айылдары, Токмок шаары, ошондой эле Александровка жана Милянфан айылдарында; Ысык-Көл облусунун Ырдык айылында; Каракол жана Бишкек шаарында жашаган дунгандарда кездешет.

Абалы

Жандуу, кеңири кездешет

Коомдоштук

  • Чүй жана Ысык-Көл аймактарында жашаган дунган коомдоштуктары
  • Салттуу билим ээлери

Коргоо иштери

  • Маданий мурас катары изилдөө, сактоо жана өнүктүрүү боюнча атайын демилгелер жана иш-чаралар дээрлик аткарылбайт.
  • Күнүмдүк турмушта улуу муундан жаш муунга тарбия берүү ирээтинде жана тажрыйба бөлүшүү жолу менен сакталып келет.

Адабият/Шилтеме

  • Джон А.А. Дунгандардын каада-салттары, ырым-жырымдары жана ишенимдери. – Бишкек, 2016.